Brokoli, minyatür bir ağaca benzeyen, lahana, Brüksel lahanası, kale ve karnabahar benzer biçimde lahanagillerle aynı aileden gelen bir sebzedir. Brassica oleracea olarak da malum bir nebat türüne ilişik olan brokolinin anavatanı İtalya’dır. Brokolinin yararları ile alakalı başlıklara geçmeden ilkin türlerine bakalım;
Brokolinin temel olarak 3 türü bulunmaktadır. Bunlar;
- Calabrese brokoli en oldukca tüketilen çeşittir.
- İsmi sebebiyle brokoli olarak düşünülmeyen sadece bir brokoli türü olan mor karnabahar.
- Filizlenen brokoli ise öteki çeşitleri oluşturmaktadır.
Brokolinin Faydaları Nedir?
İşte vitamin, mineral, lif ve antioksidan deposu olan brokoli ve 10 faydası!
(*10*)Vitamin, Mineral ve Biyoaktif Bileşenlerce Zengindir
Brokoli, varlıklı bir çoklu vitamin, mineral ve lif deposudur.
Değişik pişirme şekilleri sebzenin gıda bileşimini etkileyebilir, sadece brokoli, ister pişmiş ister pişmemiş olsun, rejiminize sıhhatli bir katkı sağlar.
Bir bardak (91 gram) pişmemiş brokolinin gıda değerleri, vitamin ve mineral içinde ne olduğu şu şekildedir:
- Karbonhidrat: 6 gram
- Protein: 2.6 gram
- Yağ: 0,3 gram
- Lif: 2,4 gram
- C Vitamini: Günlük ihtiyacın% 135’i
- A Vitamini: Günlük ihtiyacın% 11’i
- K vitamini: Günlük ihtiyacın% 116’sı
- B9 Vitamini (Folat): Günlük ihtiyacın% 14’ü
- Potasyum: RDI’nin% 8’i
- Fosfor: RDI’nın% 6’sı
- Selenyum: RDI’nın% 3’ü
(*10*)Sıhhat Üstünde Mühim Etkilere Haiz Antioksidanlar İçerir
Antioksidanlar, özgür radikallerin niçin olduğu hücre hasarını engellemiş olan yada nötralize eden moleküllerdir.
Bu, iltihaplanmanın azalmasına ve genel olarak sağlığı koruyucu bir etkiye yol açmaktadır.
Brokolinin vücuttaki sindirimi esnasında “sülforafan” adında olan kuvvetli bir antioksidan ortaya çıkar. Kontrol tüpü ve hayvan emek harcamaları, sülforafanın kan şekerini ve kolesterol seviyelerini düşürücü, oksidatif stres oluşumunu azaltıcı, kronik hastalık gelişimini önleyici birçok tesir sağlayabileceğini göstermektedir. Bununla beraber, insanlardaki rolünü idrak etmek için daha çok araştırmaya gereksinim vardır.
(*10*)Kan Şekeri Kontrolüne Destek Olur
Meydana getirilen bir çalışmada, çalışmaya katılan tip 2 diyabetli kişiler bir ay süresince her gün belirli oranda brokoli tüketmiştir. Emek verme sonucunda elde edilmiş veriler bu kişilerdeki insülin direncinin mühim seviyede azaldığını vurgulamaktadır.
Meydana getirilen başka bir çalışmada ise, brokoli ekstresi ile beslenen diyabetik sıçanlarda azalmış pankreas hücresi hasarına ek olarak kan şekerinin azaldığı belirtilmiştir.
(*10*)Kalp Sağlığının Korunmasına Destek Olur
- Yüksek “fena” LDL kolesterol ve trigliserit düzeylerinin kalp hastalığı için başlıca risk faktörleri olduğu bilinmektedir. Brokoli, bu belirteçlerin iyileştirilmesinde rol oynayabilir.
- Bir emek verme, toz brokoli filizi takviyesi ile tedavi edilen kişilerde trigliseritlerin ve “fena” LDL kolesterolün mühim seviyede azaldığını ve “iyi” HDL kolesterol düzeylerinin arttığını tespit etmiştir.
- Bazı araştırmalar, brokolide bulunan antioksidanların genel kalp krizi riskinizi azaltabileceği fikrini desteklemektedir.
- Brokoli filizi ile beslenen farelerle meydana getirilen bir emek verme, brokolinin farelerin kalp dokusundaki hücre ölümüne ve oksidatif strese karşı potansiyel olarak koruyucu bir tesir sağladığını ortaya koymuştur.
(*10*)Brokolinin Kabızlığı Azaltan Faydaları
Bağırsak düzenliliği ve kolondaki yaralı bakteri topluluğu, sindirim sağlığı için iki dirimsel bileşendir. Brokoli benzer biçimde lif ve antioksidan açısından varlıklı yiyecekler yiyecek, sıhhatli bağırsak fonksiyonunun korunmasında rol oynamaktadır.
Kısa sürede meydana getirilen bir çalışmada, brokoli yiyen kişilerin denetim grubundaki bireylere gore daha kolay dışkılama yapabildiklerini göstermektedir.
(*10*)Sıhhatli Beyin Fonksiyonunu Destek sunar
960 yaşlı erişkin üstünde meydana getirilen bir araştırma, brokoli benzer biçimde koyu yeşil sebzelerin günde bir porsiyon tüketilmesinin, yaşlanmayla ilişkili zihinsel gerilemeyi önlemeye destek olabileceğini ortaya koymuştur.
Bir hayvan çalışmasını yöneten araştırmacılar, brokolideki bileşik “kaempferol” ile tedavi edilen farelerin beyin hasarı insidansının düştüğünü ve nüzul benzeri bir vakası takiben nöral doku iltihabının azaldığını gözlemlemiştir.
(*10*)Yaşlanma Sürecini Yavaşlatır
Yaşlanma kaçınılmaz bir organik süreç olsa da, rejim kalitesinin yaşa bağlı hastalıkların oluşumunu ve gelişimini belirlemede mühim bir görevi olduğu kanıtlanmıştır.
Brokolide bulunan bir bileşik olan sülforafan yaşlanma sürecini yavaşlatabileceği düşünülmektedir. Bu işlevi daha iyi idrak etmek için daha çok çalışmaya gereksinim vardır.
(*10*)Cildi Güneşin Zararı olan Etkilerinden Korur
Ozon tabakasının delinmesi sonucu gezegene filtresiz şekilde ulaşan ultraviyole ışınlara daha çok maruz kalınması sonucu son zamanlarda görülen cilt kanseri vakaları artmaktadır.
Araştırmalar, brokolideki biyoaktif bileşiklerin cilt kanserine neden olan UV ışınım hasarına karşı koruyabileceğini göstermektedir.
Bazı hayvan çalışmalarında, brokoli özütü ile tedavi, UV radyasyonuna bağlı cilt kanseri olan farelerde tümör büyümesini ve yayılmasını mühim seviyede azalttığı bulunmuştur.
İnsanlar üstünde meydana getirilen bir çalışmada ise, brokoli ekstresinin güneşe maruz kaldıktan sonrasında cilt hasarına ve kanser gelişimine karşı mühim bir koruyucu tesirinin bulunduğunu ortaya çıkaran benzer sonuçlar elde edilmiştir.
(*10*)Brokolinin Sıhhatli Bir Hamileliği Destekleyen Faydaları
- Vücut hamilelik esnasında hem bebeği hem de anneyi beslenmek için yüksek oranda vitamin, mineral ve proteine gereksinim duyar.
- Brokoli, folat olarak da malum B9 adlı iyi bir B vitamini deposudur.
- Folat, fetal beyin ve omurilik gelişimi için lüzumlu bir besindir. Brokoli benzer biçimde folat açısından varlıklı gıdaların tertipli olarak tüketilmesi, gebeliğin sıhhatli geçirilmesine ve bebeğin sıhhatli bir halde dünyaya gelmesine büyük katkı sağlamaktadır.
- Ek olarak, bazı emek harcamalar, anne tarafınca tüketilen brokolinin yeni tabiat ananın bilişsel gelişimini pozitif yönde etkilediğini göstermektedir.
(*10*)Brokolinin Bağışıklığı Destekleyen Faydaları
- İnsan bağışıklık sistemi karmaşıktır ve muntazam emek harcaması için oldukca sayıda besine ve gıda maddesine gereksinim vardır.
- C vitamini, muhtemelen bağışıklık fonksiyonu için en lüzumlu vitaminlerden biridir. Brokoli bu vitamin ile yüklüdür.
- Araştırmalar, C vitamininin çeşitli hastalıkların hem önlenmesinde hem de tedavisinde mühim rol oynadığını göstermektedir. Bazı enfeksiyonları önlemek için günlük olarak 100–200 mg C vitamini alımının yeterlidir.
- C vitamini deposu olarak genel anlamda aklımıza portakal ve çilek gelse de brokoli de mühim bir C vitamini deposudur. Yarım fincan (78 gram) pişmiş brokoli, günlük alınması tavsiye edilen C vitamini miktarının % 84’ünü karşılamaktadır.
Diyetisyen Bilge SEVER