Tapular hukuki olarak; taşınmaz bir mal varlığı üstünde eylem ve işlem yapabilme kabiliyetine haiz olan kişiyi bildiren, malvarlığını tanımlayan ve belirli sınırlarda tanım eden resmi içeriklerdir. Bir tapunun devredilmesi halinde naturel olarak hukuki işlem sahibinin ve gerçek sahibi olan tarafın değiştirilmiş olacağı anlaşılmalıdır.
Tapu devredildikten sonra pişmanlık duyulması halinde yada devir esnasında fark edilmemiş olan bazı durumların ortaya çıkması halinde devrin iptalinin talep ediliyor olması mümkündür. Bazı durumlarda devrin iptali geçerli olurken bazı durumlarda devrin iptali için devredilen kişinin rızası gereklidir.
Bu yüzden; tapu devredildikten sonra ne tür durumlarda iptal olur, devrin iptali nasıl sağlanır, iptal sürecinden sonra tapuda nasıl işlemler gerçekleşir, başlıklarına da değinilmelidir.
Tapuyu Devrettikten Sonra Hangi Durumlarda Devir İptal Edilebilir?
Tapunun devredilmesi sağlandıktan sonra alıcı tarafta yada satıcı tarafta oluşan yanılmalar ile eylem ehliyeti kısıtlanması halinde devir iptal edilecektir.
Tapu devredildikten sonra devri iptal ettiren nedenler şöyledir:
- Devreden kişinin yada alan kişinin akıl hastası olması sebebiyle alım ve satım ehliyeti olmadığı durumda
- Alan yada devri meydana getiren tarafın minimum birinde müsrif olma sebebiyle ticari yaşamın kısıtlanması halinde
- Tapu devrinde belgelerin tamamlanmamış yada yanlış gösterilmesi durumunda
- Devrin noter huzurunda olmadan, kişilerin kendi içlerinde hazırladıkları bir antak kalma yardımıyla gerçekleştirilmiş sayılmasıyla
- Devri gerçekleştiren noterin düzmece noter olması halinde
- Devir aşamasında hem alıcı olan hem satıcı olan taraflardan birinin esaslı yanılma yada aldatma ile aldatılma halinde olması durumunda
Olacak şekilde tapunun devredildikten sonra devri iptal ettirebilen hukuki nedenler vardır.
Tapuyu Devrettikten Sonra İptal Nasıl Gerçekleşir?
Bir tapu devredildikten sonra çeşitli yanılma ve aldatılma hareketleriyle devir iptal edilebilir. Bu işlemde kimi zaman devir kendiliğinden iptal olup, sözleşme (devir) asla kurulmamış, gerçekleşmemiş ve asla netice doğurmamış kabul edilebilir. Bazı durumlardaysa yanılan yada aldatılan tarafın mahkeme yoluna giderek devredilen tapunun iptalini istemesi gerekebilir. Ilk olarak aldatılma halleri ve esaslı yanılma hallerinde geçerli olarak devir gerçekleşir. Kısaca hakimin resen olarak işlem yapması gerekmez. Yanıldığını fark eden, aldatıldığını düşünen tarafın mahkemeye gitme zorunluluğu bulunur ve mahkeme tarafınca araştırma süreci başlatılır. Devrin gerçekleşmesinde haklı nedenlerde yanılma var ise yada aldatılma söz konusuysa devrin iptali hakim kararıyla onaylanır.
Akıl hastalığı yada kısıtlanma hallerindeyse devir sakat bir sözleşme olarak kalite kazanır. Vasi olarak atama edilen kişinin devir için şahıs yararına onay vermesiyle tapu karşı tarafa geçerken, vasi tarafınca onay verilmediği süre devir gerçekleşmiş olsa dahi iptal edilir.
Ek olarak bir tapu devredildikten sonra iptal edilmek istenirse alıcı ve satıcı tarafın ortak bir anlaşmaya varması da hukuki açıdan geçerlidir. Her iki taraf da kendi çıkarları için devri iptal etmek isterse tekrardan notere gitmeli ve yeni bir devir işlemiyle devrin geçersiz kılınmasını sağlamalıdır.
Tapuyu Devrettikten Sonra İptal Olursa Hangi Sonuçlar Oluşur?
Tapunun devri tamamlanırken işlem noter huzurunda gerçekleşir. Kısaca satıcı olanın tapuyu devrine dair onayını alacak olan ve satıcının karşılık teslimini onaylama edecek olan taraf noterdir. Bu yüzden noterin onay vermeyecek olduğu, içinde aldatma yada aldatılma sezdiği durumlarda devri iptal etmenin lüzumlu bulunduğunu alıcı ve satıcıya bildirmesi mümkündür.
Sadece tüm şartlara karşın devir gerçekleşirse ve devrin iptali hukuki olarak oluşursa iki ayrı hukuki netice doğar. İlk olarak satıcı olan tarafa tapu bedeli verilmiş ve bu karşılık kullanılmış olabilir. İptal halinde mahkeme kurulması sonucunda hakimin takdir yetkisi ölçüsünde alınmış olan bedelin ne kadarının yine iade edileceğine karar verilir.
Bu meblağ alınan miktarın tamamı olabilirken belirli bir kısmı yada hiçbir kısmı da olabilir. İkinci olarak da her iki tarafın uzlaşması halinde tüm harcamalar ortak olarak giderilebilir ve iki tarafın da zarara uğramadan devrin iptalini yapması sağlanabilir.