Türkçe’de birçok yazımı karıştırılan sözcükler vardır. Bunlardan bazıları “de, da” ekinin bitişik mi ayrı mı, bazıları iki sessiz harfin arasında ı sesli harfinin var olup olmaması gibi durumlarda yazım yanlışı yapılır.
Bitişik Yazılması Gereken Sözcükler
Birleşik kelimeler bazı durumlarda bitişik yazılmak zorundadır.
Bitki Adları: Aslanağzı, keçiboynuzu, kuşburnu, camgüzeli, civanperçemi, ayşekadın, akşamsefası, civanperçemi gibi bitki adları her zaman bitişik yazılır.
Ses Düşmesi Olan Kelimeler: Nasıl (ne ve asıl), niçin (ne ve için), pazartesi (pazar ve ertesi), birbiri (biri biri) gibi kelimeler ses düşmesine uğrar. Bu kelimeler, bu tür durumlarda her zaman bitişik yazılır.
Hayvan Adları: Danaburnu (böcek), kababurun (balık), karafatma (böcek), karadul (örümcek), akbaş (kuş), sarıkuyruk (balık).
Hastalık Adları: Delibaş, itdirseği, karabacak kelimeleri bitişik yazılır.
Eşya Adları: Kedigözü, domuztırnağı, sıçankuyruğu, gagaburun gibi eşya isimleri bitişik yazılır.
Hane ve Name Kelimeleriyle Oluşturulan Sözcükler: Dershane, çayhane, seyahatname, beyanname, siyasetname gibi sözcükler bitişik yazılır.
Bu gibi durumlarda bütün kelimeler bitişik yazılmalıdır. Aksi halde yazım yanlışı yapılır.
“De da” Yazımı
Her durumda ayrı ya da her durumda bitişik yazılmaz.
Bağlaç Olan “de da”
Bağlaç halinde olan de da her zaman ayrı yazılır. (Sen de bizimle gelsene. Öyle ya da böyle bu iş olacak. Erken gelmişsin, daha sonra da gelebilirdin. Ayşe de yarın okula gidecekmiş.)
Bu örneklerin hepsinde de, da bağlaç halinde olduğundan dolayı ayrı yazılmak zorundadır.
Bulunma Hal Eki Olan “de da”
Bulunma hal eki durumunda olan de da her zaman bitişik yazılır. (Yolda giderken ayağı takılıp düştü. Bu durumda yapılabilecek hiçbir şey yok. Bu gidişle bilgisayar başında oturmaktan kambur kalacak.)
Örneklerde görüldüğü üzere de, da kullanımı bulunma hal eki durumunda olduğu için bitişik yazılmıştır.
-ki’nin Yazımı
Cümlelerde sıklıkla kullanılan -ki eki de sürekli karıştırılan ekler arasındadır. Bazı durumlarda ayrı bazı durumlarda bitişik yazılır. (Lütfen evdeki kalemlerimi hızlıca getirir misin? Ne istersen yapacağım, yeter ki telefonumu geri ver. Sıradaki dersimiz Türkçe dersiydi. Bendeki eşyalarını yarın almaya gelecekmiş.)
Cümledeki vurguya göre -ki ekinin ayrı yazılıp yazılmayacağı anlaşılmaktadır.
“Şey” Yazımı
Şey kelimesi de sıklıkla yanlış yazılan sözcükler arasındadır.
Her şey bitti sonunda.
Kulağına eğilip bir şeyler söyledi.
Hiçbir şey düşündüğün gibi değil, her şeyi yanlış anladın.
Marketten birçok şey almış.
Sen sakın bu tür şeyleri kafana takma.
Her zaman şey ayrı yazılır. Bitişik yazıldığı durum yoktur.
Sayılar
Sayıların Yazımı
Sayılar her zaman bitişik yazılır. Örneğin on altı, yüz seksen bir, yirmi üç, doksan sekiz gibi.
Not: Sadece senetlerde bitişik yazılır.
Yazımı Sıkça Karıştırılan Sözcükler
Türkçede yazı yazarken bazı kelimeler sıkça karıştırılabiliyor. En çok karıştırılan kelimeler aşağıdaki gibidir. İlk yazılan sözcük yanlış, ikinci yazılan sözcük ise doğru yazılmıştır.
Yalnış – yanlış
Haftasonu – hafta sonu
Mahsül – mahsul
Herkez – herkes
Kamu oyu – kamuoyu
Örtpas – örtbas
Arkaplan – arka plan
Gökbilim – gök bilim
Süre gelen – süregelen
Köpekbalığı – köpek balığı
Altyazı – alt yazı
Rasgele – rastgele
İtibariyle – itibarıyla
Yer yüzü – yeryüzü
Kanpanya – kampanya
Küpür – kupür
Deyinmek – değinmek
Demekki – demek ki
Farketmek – fark etmek
Zaafiyet – zafiyet
Propoganda – propaganda
Usül – usul
Kareografi – koreografi
Ablem – amblem
Adele – adale
Afilli – afili
Ahpap – ahbap
Ahçı – aşçı
Acenta – acente
Acaip – acayip
Aforoz – aforoz
Askari – asgari
Traş – tıraş
Tiren – tren
Yövmiye – yevmiye
Zınba – zımba
Penbe – pembe
Zerafet – zarafet
Vejeteryan – vejetaryen
Ünvan – unvan
Ultrasyon – ultrason
Eşortman – eşofman
Üvertür – uvertür
Ukte – ukde
Türbişon – tirbuşon
Türbin – tribün
Tiyo – tüyo
Kefşetmek – keşfetmek
Komidin – komodin
Şarz – şarj
Azerbeycan – Azerbaycan
Fermar – fermuar
Fantazi – fantezi
Eşgal – eşkal
Fasülye – fasulye
Fites – vites
Gardolap, gardrop – gardırop
Gazte – gazete
Kıravat – kravat
Hakkaten – hakikaten
Filim – film
Heycan – heyecan
Sipor – spor
Hıristiyan – Hristiyan
Karnıbahar – karnabahar
Kapora – kaparo
Kirbit – kibrit
Kiprik – kirpik
Kipri – kirpi
Kitlemek – kilitlemek
Pardesü – pardösü
Parağraf – paragraf
Pisiklet – bisiklet
Provakatör – provokatör
Teşfik – teşvik
Tesbit – tespit
Tenefüs – teneffüs
Müracat – müracaat
Süeter – süveter
Sıtadyum – stadyum
Bakım evi – bakımevi
Huzur evi – huzurevi
Öğretmen evi – öğretmenevi
İç işleri – içişleri
Yüksek öğretim – yükseköğretim
Dış işleri – dışişleri
Bir kaç – birkaç
Birhaber – bihaber
Miğde – mide
Barsak – bağırsak
Ateşe – ataşe
Ataç – ataş
Asvalt – asfalt
Canbaz – cambaz
Ceryan – cereyan
Ciyer – ciğer
Pisküvi, pisküvit, bisküvit, püsküvit – bisküvi
Puaça, poaça – poğaça
Döğmek – dövmek
Döğme – dövme
Direk – direkt
Dinazor – dinozor
Klavuz – kılavuz
Kulup, klüp – kulüp
Taktim – takdim
Teferuat – teferruat
Tesbih – tespih
Tiskinmek – tiksinmek
Vehamet – vahamet
Volleybol, valeybol, veleybol – voleybol
Tasviye – tasfiye
Tastik – tasdik
Tanpon – tampon
Utopya – ütopya
Tafsiye – tavsiye
Şemşiye – şemsiye
Tenbih – tembih
Terafih, teravi – teravih
Şevkat – şefkat
Tefik – Tevfik
Tolorans – tolerans
Şifai – şifahi
Tetanoz – tetanos
Şohben – şofben
Tasfir – tasvir
Şöför – şoför
Vucut, vücüt, vucüt – vücut
Tahtaravalli – tahterevalli
Tahüt – taahhüt
Sarmısak – sarımsak
Şayibe – şaibe
Satlık – satılık
Şartel – şalter
Sellektör, selöktör – selektör
Şanzuman – şanzıman
Seramoni – seremoni
Sütüdyo – stüdyo
Serbes – serbest
Süprüz, süpriz – sürpriz
Seyehat – seyahat
Soy kırımı – soykırım
Sezeryan – sezaryen
Silahşör – silahşör
Sohpet – sohbet
Sağnak – sağanak
Sandöviç, sandoviç, sandüviç, sandiviç – sandviç
Safa – sefa
Radyosyon – radyasyon
Roportaj, röpörtaj – röportaj
Riks – risk
Rakkam – rakam
Raslantı – rastlantı
Rezarvasyon – rezervasyon
Revanş – rövanş
Restorant – restoran
Boğa yılanı – boa yılanı
Acitasyon – ajitasyon
Civa – cıva
Çukolata, çikulata, çukulata – çikolata
Müsayit – müsait
Minübüs – minibüs
Panaroma – panorama
Pırogram – program
Pantulon – pantolon
Parende – perende
Parlementer – parlamenter
Öğe – öge
Şok olmak – şoke olmak
Orjinal – orijinal
Okşijen, oksişen – oksijen
Nötür – nötr
Psikiyatır – psikiyatri
Herşey – her şey
Hiç bir şey, hiçbirşey, hiç birşey – hiçbir şey
Palyanço – palyaço
Nisbet – nispet
Mütahit – müteahhit
Nergiz – nergis
Nalet – lanet
Arefe – arife
Anfi – amfi
Artis, artiz – artist
Arebesk, arabeks – arabesk
Allerji – alerji
Ceton – jeton
Bilimum – bilumum
cimnastik – jimnastik
celatin – jelatin
anotomi – anatomi
aliminyum – alüminyum
alarım – alarm
birfiil – bilfiil
bilader – birader
dersane – dershane
hastahane – hastane
döküman – doküman
assubay – astsubay
aptest, abdes – abdest
antreman – antrenman
hopörlör, höparlör – hoparlör
espiri – espri
santranç – satranç
gangaster – gangster
flörasan, florasan – floresan
fesetmek – feshetmek
erezyon – erozyon
ekzantrik, ekzantirik, egzantirik – eksantrik
eksos – egzoz
entellektüel – entelektüel
muşanba – muşamba
çünki – çünkü
muzur- muzır
mürüvet – mürüvvet
mütaakip – müteakip
müsvette – müsvedde
müracat – müracaat
motorsiklet – motosiklet
muacir – muhacir
muhattap – muhatap
mütevazi – mütevazı
muaffak – muvaffak
mundar – murdar
meyva – meyve
menejer – menajer
melhem – merhem
melemen – menemen
megoloman – megaloman
maydonoz – maydanoz
domatez – domates
mahfolmak – mahvolmak
mefta – mevta
mahsuz – mahsus
maydonoz – maydanoz
makina – makine
maktül – maktul
matamatik – matematik
layık, layik – laik
lağoba, lavona, lağuba – lavabo
laylon – naylon
lavaboratuar, laboratuar – laboratuvar
mahçup – mahcup
ızdırap – ıstırap
izalasyon – izolasyon
halisinasyon – halüsinasyon
İstambul, Istanbul – İstanbul
Kaysı – Kayısı
Katalok – katalog
Kurdale, kurdela – kurdele
Küvez – kuvöz
Kollektif – kolektif
Kolanya – kolonya
Küsür – küsur
Harfiyat – hafriyat
Bu kelimeler yazılırken en çok hata yapan kelimelerdir.